In deze blog laat ik de verschillende kleuren zien die met tannines worden bereikt, en hoe je een donkere achtergrond creëert met een ijzeren deken bij eco-printing.
De klassieke manier om zwarte en andere donkere achtergronden te maken bij eco-printing is het gebruik van tannines in combinatie met ijzersulfaat (vaak genoemd; ijzer). Het is snel, makkelijk en bevat niet te veel stappen wat het een populaire keuze maakt, maar het moet gezegd worden dat het ijzersulfaat je vezels na verloop van tijd onvermijdelijk zal verzwakken. Een extra reden om het met goed meten te gebruiken en niet zomaar in de 'roestige spijkeremmer', waar we geen echte controle hebben over de hoeveelheden ijzersulfaat.
In deze test werkte ik met relatief lage percentages (10%WOF) tannines en slechts 1% WOF voor het ijzersulfaat.
Ik gebruikte drie soorten textiel;
handgeweven matka zijde
een satijnachtige zijde en een handgeweven
vintage linnen.
Ik gebruikte in totaal 80 gram stof per tanninetype.
Verven met de tannines.
Alle stalen werden een uur geverfd in water net onder het kookpunt en daarna liet ik ze nog drie uur afkoelen in de verfbak.
De eerste; Acacia Mearnsii tannine, een extract gemaakt van de schors van een invasieve, zeer snelgroeiende boom oorspronkelijk uit Australië. Ook wel black wattle genoemd. Omdat de boom invasief is, helpt het gebruik ervan als tannine het milieu.
Het is een catechische tannine die behoort tot dezelfde groep als thee en cutch. De laatste batch bleek echter vrij kleurloos te zijn bij het verven (zie foto), andere batches kunnen meer roodachtig van kleur zijn. Het extract lost gemakkelijk op in koud water.
De tweede; goede oude eikengallen, gemakkelijk verkrijgbaar en helemaal niet duur. Bij gebruik geeft het een aangename crèmekleur. Het heeft licht warm water nodig om gemakkelijk op te lossen. Dit is de tannine die het meest wordt gebruikt om cellulosevezels te looien, en het looimiddel dat vroeger door leerlooiers werd gebruikt.
Niet alle eikengallen tanninepoeders hebben dezelfde sterkte, die in de webshop hebben een zeer hoog tanninegehalte.
Dit was de enige tannine waarvan ik vind dat die graag een flinke scheut heet water wil om goed op te lossen. In koud water blijft het klonterig. Als zelfstandige kleur geeft het een botergeel. De stof moet echt goed uitgespoeld worden na het verven omdat deeltjes van het poeder op de stof blijven zitten en later verkleuringen geven.
In India wordt myrobalan ook gebruikt als Ayurvedische medicijn voor darmproblemen en tegen parasieten. Hiervoor zetten ze een soort thee van de hele noot. De geur van het myrobalanpoeder is aangenaam kruidig en nootachtig.
Van boven naar beneden;
vintage linnen, matka zijde, satijnzijde.
Na het verven liet ik de stalen allemaal drogen en nam kleine stukjes af om als referentie te bewaren. Ik mat het textiel opnieuw en per staal mat ik 1%WOF ijzersulfaat in drie aparte emmers met lauw leidingwater. Voor zulke kleine hoeveelheden van mordants of kleurstoffen gebruik ik een digitale lepel voor de beste precisie (zie dit artikel). Ik bewerkte de stalen goed in het ijzerwater en week ze daarna ongeveer 20 minuten. Je kon zien dat de stalen donkerder werden. Daarna werden de stalen gewassen en opnieuw gedroogd met een eenvoudig pH-neutraal wasmiddel.
De resultaten, het is gemakkelijk de verschillende tinten te zien die ontstaan wanneer je het ijzersulfaat toevoegt.
Myrobalan geeft het meest 'zwart' op proteïnestoffen maar werd nogal vlekkerig op het linnen. Eikengallen deden het het beste op de cellulose en waren vrij paars op de rest. Acacia-tannine geeft een meer mauve-paars, en ik zal opnieuw testen met hogere %WOF om te zien wat dat doet.
Naast elkaar;
De Iron Blanket
Vaak wordt er bij eco-printing gesproken over de beroemde iron blanket. Dit is wanneer we de reactie van tannines en ijzersulfaat gebruiken zoals we hierboven zagen, en dit toepassen in een eco-printing stuk.
Hoe je een donkere achtergrond maakt met tannines en een ijzeren deken ;
1) Mordanteer je projectstuk (zijde of wol) met de tannine van je keuze bij 10%WOF (ik beschreef hierboven hoe ik dit.)
2) Neem een stuk katoen of linnen dat even groot is als je doeltextiel en weeg het, dit wordt je ijzeren deken.
3) Meet 1%WOF ijzersulfaat en verdun dit met ruim warm water in een emmer. Week de 'deken' ongeveer 10 minuten, bewerk de stof goed in het water om een gelijkmatige verdeling te creëren. Als je dit niet doet ontstaan er donkere plekken in je eindproject!.
4) Haal de zijde of wol uit je tanninebad en spoel het zodat er geen poederresten achterblijven. Wring het uit en spreid het uit op je werkoppervlak.
5) Neem je bladeren en leg ze neer met de bladzijde naar het doeltextiel gericht.
6) Haal de deken uit de emmer met ijzersulfaat en wring goed uit.
7) Leg de ijzeren deken bovenop je bladeren. Je hebt nu een sandwich van doeltextiel, bladeren en ijzeren deken. Het is een goed idee om nu een barrière van bruin papier of gerecycled plastic toe te voegen.
8) Rol de hele sandwich op met behulp van een houten stok en bind de 'worst' goed vast met touw of repen katoen.
9) Stoom of kook 90 minuten.
Als je een stap-voor-stap instructie met alle details en foto’s wilt, kun je die hier vinden.
Het ijzer zal een donkere achtergrond creëren waar geen bladeren zijn.
Heb je een eco-print of natuurlijk verfproject gemaakt met deze methode? Vergeet niet je foto’s te uploaden naar onze zeer actieve en ondersteunende Facebook-groep.
Blijf op de hoogte van meer recepten, tips en trucs door je aan te melden voor de nieuwsbrief onderaan de pagina.
Vind alle tannines die op de website beschikbaar zijn hier
De beste blanco stoffen voor al je eco-printing projecten vind je hier.
0 reacties